„W dniu 9 grudnia 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej zagadnienia prawnego w sprawie o sygn. III CZP 57/16, podjął uchwałę następującej treści:
Samoistny posiadacz nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste może nabyć jej własność przez zasiedzenie.Powyższa uchwała została podjęta w odpowiedzi na pytanie prawne przedstawione Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 6 kwietnia 2016 r., sygn. akt IV CSK 414/15, do rozstrzygnięcia składowi powiększonemu Sądu Najwyższego:„Czy samoistny posiadacz nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste osobie trzeciej może nabyć własność tej nieruchomości przez zasiedzenie?”Sąd Najwyższy w pytaniu prawnym wskazał, że brak podstawy normatywnej do uznania każdej nieruchomości obciążonej prawem użytkowania wieczystego na rzecz osoby trzeciej za rzecz, co do której wyłączone jest posiadanie prowadzące do zasiedzenia prawa własności.W uzasadnieniu zagadnienia prawnego przytoczono wiele argumentów przemawiających za pozytywną odpowiedzią.Po pierwsze, zgodnie z art. 172 i nast. k.c. zasiedzenie jest sposobem nabycia prawa własności z mocy prawa na skutek upływu oznaczonego terminu. Instytucja ta, poza ustawowymi wyjątkami, ma charakter powszechny, może być zatem wyłączona tylko przez przepisy rangi ustawowej, a tych brak.Po drugie, obciążenie nieruchomości użytkowaniem wieczystym nie przerywa biegu zasiedzenia, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nie podjęli czynności objętych katalogiem przewidzianym w art. 123 k.c. W okresie, gdy nieruchomością włada osoba trzecia i biegnie termin zasiedzenia, możliwe jest wykorzystanie nie tylko roszczeń windykacyjnych, ale i negatoryjnych, lub ukształtowanie stosunków prawnych w sposób pozbawiający posiadania cechy samoistności.Po trzecie, nieuzasadniona jest teza o przekazaniu użytkownikowi wieczystemu pełnego zakresu uprawnień właścicielskich, w tym dotyczących relacji prawnorzeczowych z osobami trzecimi. Stosunek prawny użytkowania wieczystego ma charakter prawa celowego (ius in re aliena), ustanawianego w celu gospodarczym i jemu podporządkowanemu; granice uprawnień użytkownika wyznaczają – obok umowy – art. 233 i 239 k.c.Po czwarte, wieczyste użytkowanie względem prawa własności ma charakter pochodny i wtórny, a brak uzasadnionych podstaw do przyjęcia, że obciążenie nim zapewnia właścicielowi szerszy zakres ochrony prawnej.Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów przypomniał, że zasiedzenie niesie za sobą poważne konsekwencje, ale nawet Trybunał Konstytucyjny uznał, że instytucja ta jest zgodna z Konstytucją. Ponadto zasadą jest, że przy zasiedzeniu wszelkie wątpliwości należy tłumaczyć na korzyść właściciela. Jednakże nie ma przeszkód, by samoistny posiadacz nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste nabył jej własność przez zasiedzenie, ale tylko wtedy, gdy dostatecznie zamanifestuje status posiadacza samoistnego. Tego rodzaju nabycie własności powoduje wygaśnięcie użytkowania wieczystego.Sąd Najwyższy wskazał, że długie terminy zasiedzenia (będzie to prawie zawsze 30 lat) powinny sprawić, iż podmiot, przeciwko któremu biegnie termin zasiedzenia zorientuje się, że dokonują się akty samoistnego posiadania.”
